Dat een kunstenaar zijn misplaatste associaties de vrije loop laat, is nog tot daaraan toe: creativiteit laat zich niet conditioneren, ook niet als hij ziekelijk is. Maar als de hoofdredacteur de irrationele tekening vervolgens verheft tot uithangbord, is er iets bijzonders aan de hand: hij is bereid om zijn geloofwaardigheid op het spel te zetten.
Waarom doet een gerenommeerd kwaliteitsblad dat?
Het doet onvermijdelijk denken aan de jaren 30 (we hebben het nou eenmaal over Duitsland). Deze tijd kenmerkte zich door het opzwepen van emoties: voordat de concentratiekampen gebouwd werden, ging eerst de rationaliteit overboord. Mensen zijn in staat om lichtzinnig te beslissen hun verstand (het enige waarmee ze zich onderscheiden van dieren) niet langer te koesteren, maar bij het grofvuil te zetten. Van de opwinding van totale verontwaardiging over vermeend onrecht kan zo'n onweerstaanbare aantrekkingskracht uitgaan, dat het rationele denkvermogen aan de kant geschoven wordt.
Een andere overeenkomst doet zich voor met de bizarre tekeningen die de afgelopen jaren in Griekse en Turkse kranten verschenen, waarbij Angela Merkel was uitgedost in een nazi-uniform met bijpassend hitlersnorretje. Deze groteske bespotting moet pijn gedaan hebben en lijkt bij Duitse links-intellectuelen voor besmetting gezorgd te hebben.
Een derde infectiehaard vormden de mensonterende video's uit moslimextremistische hoek, die zich genesteld hebben in de hoofden van de Hamburgse hoofdredactie: wie met pek omgaat, wordt ermee besmet; zelf heb ik nooit de aandrang gevoeld om opnamen van deze misdaden tot me toe te laten.
Grensoverschrijding
Door de hysterische spotprent niet op de voorlaatste pagina af te drukken, maar hem een ereplaats te geven, overschrijdt Der Spiegel een grens: 'Wij, hoogopgeleide en intelligente Duitsers, nemen afscheid van de ambitie om ons een bezonnen oordeel te vormen over de wereld, en kiezen voortaan voor onserieuze stemmingmakerij.' De reputatieschade die het gevolg is van deze zelfdestructieve koers, wordt daarbij voor lief genomen.
Lezers die de waarde van bedachtzaamheid, nuance, verstand en verantwoordelijkheid wél hooghouden, zullen het blad van onze oosterburen voortaan ongetwijfeld links laten liggen.
