20 juli 2017

Er moet meer gehuild worden


Vanaf een bepaald moment zijn we in Nederland heel uitbundig gaan rouwen. Daar piekerden we vroeger niet over. Dat komt omdat de hoeveelheid leed fors verminderd is. Ingetogenheid was onvermijdbaar als ouders om de zoveel tijd weer een kind moesten begraven. Niet te lang treuren en weer een nieuwe baby maken, was de strategie, Rembrandt wist er alles van. Sommige echtparen verloren negen kinderen.

Stel je voor dat je kind overlijdt en twee jaar later is er weer een nieuwe baby. Heeft die dan ouders die nog steeds bezig zijn met de verwerking van het sterven van het vorige kind? Zou niet gezond zijn voor de pasgeborene.

De dood is grotendeels verdreven uit de samenleving. We worden tientallen jaren ouder dan heel lang geleden en verreweg de meeste kinderen worden volwassen.

In de jaren 70 verongelukten er nog meer dan 3000 mensen in het verkeer. Terwijl het aantal weggebruikers sindsdien fors toegenomen is, daalde de sterfte met 80%. Het gevolg is dat een sterfgeval door een ongeluk nu veel meer indruk maakt.

Met vliegtuigen idem dito: die dingen vielen nogal eens uit de lucht in de begintijd van de luchtvaart. Nu is het uitzonderlijk als er iets mis gaat met een toestel van een gerenommeerde maatschappij. Met als gevolg een zeer publieke en langdurige rouw. Waarbij de nabestaanden soms meer zichzelf dan de verloren dierbaren als slachtoffers lijken te beschouwen.

Voor degenen die de ramp met de MH17 slechts als een tragisch nieuwsfeit hebben ervaren, wordt de aandacht ervoor wat te veel. Een columniste in het AD formuleerde het wel erg bot, maar zelf hoef ik na drie jaar ook niet meer van Nieuwsuur te horen wat er nou weer aan de hand is met die BUK-raket.

De schrijver Grunberg schijnt gezegd te hebben dat je niet langer dan een jaar moet rouwen. Ik kan me daar wel in vinden. Rouw is een natuurlijk en lichamelijk proces. Het vereist huilen. Wellicht huilen sommige mensen te weinig, als ze door rampspoed getroffen worden. Als je huilt, past je systeem zich aan de nieuwe omstandigheden aan. Je neemt afscheid van de overledene. En het verdriet gaat over. Het verlies blijft groot, maar kan dan aanvaard worden, want het is verwerkt.