Er bestaat veel verwarring over het begrip 'vrijheid van godsdienst'. Voor sommigen betekent het dat alles moet kunnen, zolang je je maar op een godsdienst beroept. Anderen vinden elke uiting in het kader van de vrijheid van meningsuiting oké. Nederland heeft een lange, diepgewortelde traditie, als het gaat om vrijheid van godsdienst. Het hoort typisch bij dit land. Maar het betekent iets anders dan de uitleg die er nu vaak aan wordt gegeven.
Zelfbeheersing
Vrijheid van godsdienst betekent dat de overheid burgers niet mag vervolgen vanwege hun religieuze opvattingen. Daarmee wordt veiligheid gegarandeerd. Daarnaast is Nederland al eeuwenlang een multiculturele samenleving. De roomse en protestante culturen gunden elkaar vaak het licht in de ogen niet. De vrijheid van godsdienst is een middel geweest om de maatschappij beter te laten functioneren. Het betekende ook: niet alleen mag je elk geloof aanhangen, maar je hebt ook rekening te houden met anderen. Vrijheid van godsdienst was geen doel, maar een middel. Roomsen mochten in Amsterdam hun geloof belijden, maar wel in schuilkerken. Vrijheid van godsdienst betekende niet: de vrijheid om te provoceren.
Joden
Portugese Joden die vervolgd werden, konden vierhonderd jaar geleden in het veilige Amsterdam komen wonen. Maar hen werd door het stadsbestuur wel duidelijk gemaakt, dat ze niet al te opvallend gekleed moesten gaan en geen grote optochten in de stad mochten houden. Wil je een verdraagzame stad, hou dan rekening met elkaar en ga niet lopen provoceren. Jouw religie is weliswaar legaal, maar accepteer ook dat niet iedereen er even enthousiast over is.
Nederlands
Ik moest aan deze geschiedenis denken toen BN'er Noraly Beyer te kennen gaf het dragen van hoofddoekjes door presentatrices van het Journaal, geen goed idee te vinden. Om precies dezelfde reden als het stadsbestuur van Amsterdam in de 17e eeuw: ga andersdenkenden niet lopen provoceren. Daartegenover staat Ahmed Marcouch, die zich onvoldoende bewust is van de Nederlandse traditie en zelfs hoofddoekjes bij de politie ingevoerd wil zien. Vrijheid van godsdienst betekent niet het recht van provocatie. Het gaat in een rijkgeschakeerde maatschappij niet alleen om je zin krijgen maar ook om samenleven. Het vermijden van provocatie is heel erg Nederlands (ondanks de ludieke uitzondering van provo in de jaren 60). Rijke kooplui lieten grachtenpanden bouwen met bescheiden gevels; met je succes loop je niet te koop. De weelde zat aan de binnenkant, in vaak indrukwekkende interieurs.
Multiculti
Noraly Beyer is geen oude boze witte man, dus ze mocht haar kritische opmerkingen maken zonder door politiek correct Nederland aan de schandpaal te worden genageld.
Dat is winst. Islam-bashing is heel on-Nederlands, maar hoofddoekjes zijn dat eigenlijk ook. Niet omdat ze islamitisch zijn, maar omdat ze niet bijdragen aan een beter functioneren van de multiculturele samenleving. Ik denk dat het de belangen van moslims in ons land ten goede zou komen als ze wat dat betreft wat Nederlandser werden.
