Het moest er komen, het eerbetoon voor de levens die beëindigd werden door de holocaust. De slachtoffers hebben er recht op: als zo'n lot je treft moet je herinnerd worden. Maar het is niet gelukt een vorm te vinden waar iedereen happy mee is.
Het ergste is de locatie: pal aan een drukke, smerige weg. Gedenken moet je doen in een stil, schoon, mooi, groen park. Waar je mussen hoort tsjilpen, waar je alleen kunt zijn met je gedachten. In de lawaaierige Weesperstraat razen de auto's voorbij, de luchtverontreiniging is onaangenaam voor mensen die een schone omgeving gewend zijn (vroeger waren het de grachten, waardoor Amsterdam stonk, nu zijn het de uitlaatgassen). Menige Amsterdamse tuin is stiller en de lucht erin frisser.
Een voordeel van de plek is wel de toegankelijkheid. Maar de vraag is of je daarmee de juiste bezoekers trekt. Nieuwsgierigen kunnen zo de overhand krijgen, met als gevolg dezelfde problemen die onwetende selfiërs nu al veroorzaken op herdenkingsplaatsen. De vele spiegels zien er wat dat betreft uitnodigend uit.
Ook jammer is dat gekozen is voor saaie, goedkoop uitziende, rode baksteen, in plaats van het statige en plechtige zwart waarmee het oorspronkelijke ontwerp respect afdwong. De gelijkenis met de barakken van Auschwitz I had beter vermeden kunnen worden. De lelijke bestrating en de onaantrekkelijke Flintstones-zitjes complementeren de teleurstellende uitstraling. Er is haast sprake van een poging tot lichtvoetigheid.
Er zou allerlei symboliek in het monument zitten, maar het gaat niet om symboliek, het gaat om visualiteit. Het gebrek aan tot bedachtzaamheid aanzettende schoonheid in het ontwerp is pijnlijk.
Bij de financiering is de misser begaan om de mogelijkheid te bieden een naam op de wand te adopteren. Dat klinkt speciaal: een band tussen jou en een slachtoffer. Maar dat idee wordt meteen onderuit gehaald doordat iedereen alle namen kan adopteren, ook als ze al geadopteerd zijn door een ander. Het hele aspect van exclusiviteit, dat toch deel uitmaakt van adoptie, wordt daarmee tenietgedaan. Dan zit je met een document thuis dat zegt dat jij een naam geadopteerd hebt, maar een ander krijgt precies hetzelfde stuk papier met dezelfde naam erop.
Een andere reden dat adoptie onaantrekkelijk is voor particulieren, is dat je moeilijk één naam wel kunt adopteren en de rest van het vermoorde gezin niet. Gevolg is dat je al gauw 200 euro moet neertellen, wat voor verreweg de meeste mensen te veel is voor een donatie.
Maar ja, ik ga er verder niet over, hopelijk kunnen de nabestaanden met het monument uit de voeten.
