Ik kom er rond voor uit: ik heb een teletekstverslaving. Het begon heel sluipend. Eerst heb je het helemaal niet door. Dan begint je omgeving je erop te wijzen: die tv van jou staat wel erg vaak op teletekst, hè? Ik zette het toestel op een andere plaats neer in de woonkamer, zodat je het scherm vanaf de straat niet meer kon zien. Je probeert het te verbergen, want onbewust weet je dat er iets niet klopt.
Volgens een psycholoog in RTL Nieuws zijn die pagina's zo geraffineerd gemaakt, dat je naar dat tv-scherm toegezogen wordt. Elke keer dat je een paginanummer kiest komt er een stofje vrij in je hersenen waarvan je een blij gevoel krijgt.
Als je ziet dat er verkiezingen gehouden zijn in Congo, dan wil je weten hoe dat is afgelopen, dus je toetst onwillekeurig die drie cijfers in. Ik heb helemaal niks met Congo, ik weet niet eens precies waar het ligt, maar de NOS heeft aldoor weer iets te melden over dat onbekende land, dus je blijft ermee bezig. Toen ben ik hulp gaan zoeken.
In onze therapiegroep Teletekst Anonymous herkennen mensen die dwangmatigheid, waardoor we elkaar goed kunnen helpen. Het zijn de echte hardcore-verslaafden die er anderen en zichzelf ontmoeten. Dat moet u letterlijk opvatten: ont-moeten, ons proberen te bevrijden van de jarenlange afhankelijkheid. Wat heet jaren: decennia! We waren er als de kippen bij in de jaren 80 toen de eerste toestellen met teletekst op de markt kwamen. We lagen in slaapzakken voor de deur van V&D om maar niet te laat te zijn. En we betaalden grof geld voor onze eerste teletekstkleurentelevisie: er ging maar zo meer dan duizend gulden over de toonbank.
De zorgverzekeraars vergoeden onze TA-bijeenkomsten niet. Ze rekenen erop dat de aandoening in de komende 25 jaar vanzelf uitsterft. Wij zijn allemaal 65-plussers bij ons in de praatgroep. Het is vooral een ouderenkwaal, jongeren zijn alleen in de weer met apps op hun smartphone. Die hebben wij niet eens. Helemaal geen tijd voor. Er staan honderden pagina's op teletekst en die moet je allemaal bijhouden. Stel je voor dat ergens iets nieuws staat en je weet het niet!
Ik zit inmiddels op mijn achtste tv. Omdat de tekst nu zo breed op het scherm staat, ziet het er nog verleidelijker uit. En wij zijn niet de enigen die ervoor vallen: in de wandelgangen van de Tweede Kamer zag ik hem ook hangen, krantenredacties zijn er massaal verslaafd aan.
Maar er is hoop. Verscheidene zenders hebben al geconcludeerd: dit kan zo niet langer met die verslavingsproblematiek. RTL en SBS hebben teletekst er resoluut afgegooid. Dat was moedig, want dat kost ze natuurlijk kijkers: je zapt veel makkelijker weg als je niet vastgehouden wordt door zo'n tekstpagina. Ook de Belgen en de Britten hielden het voor gezien.
Maar de Duitsers en de NOS gaan er stug mee door. Op enige steun van hun kant hoeven wij verslaafden voorlopig niet te rekenen. Het minste wat ze kunnen doen is ons een eigen pagina geven: 666 lijkt ons wel wat. Want het is echt een beest, dat teletekst, een verslavingsbeest.
