10 september 2017

Runway


Tientallen Nederlanders zagen duizenden Amerikaanse en Canadese toeristen vertrekken van Sint-Maarten, maar zijzelf moesten onverrichter zake terugkeren naar wat er nog over was van hun hotel. Een dag later stuurt Defensie twee Hercules-transporttoestellen waarmee ze alsnog opgehaald worden.

Tot zover niks aan de hand. Dan komt teletekst met de alarmerende woorden: 'Het is de bedoeling dat aan het begin van de avond iedereen veilig op Curaçao is.' De bedoeling? Veilig? Hoezo, wordt er een probleem verwacht dan? Wat zou er mis kunnen gaan?

Ik haal me van alles in het hoofd.

Twee concurrerende drugsbendes op het koninkrijkseiland bevochten elkaar al een paar jaar op leven en dood, waarbij aan beide zijden meerdere gangsters om het leven waren gekomen. Een van de twee criminele organisaties had een concurrentievoordeel weten te behalen door behalve drugs ook brandstof te gaan verhandelen. Louche aanvoerlijnen vanaf een raffinaderij op Curaçao stonden borg voor diesel en kerosine die, omdat het goedje aangelengd werd, een flinke winst op kon leveren.

De lage prijs en de nodige steekpenningen deden een medewerker van de luchthaven Princess Juliana een contract sluiten dat niet zonder gevolgen zou blijven. De directie kneep een oogje dicht en zo kon een van de opslagtanks gevuld worden met kerosine van onvoldoende viscositeit.

In het verleden waren er al eerder vliegtuigen bijgetankt met illegaal verkregen brandstof, maar dat had voor de moderne motoren van tegenwoordig geen problemen opgeleverd. De C-130 was een ander verhaal. Dit oude technische ontwerp stelde hogere eisen aan de kerosinekwaliteit, wat high-grade brandstof vereiste.

De Nederlandse toeristen klommen nietsvermoedend aan boord, opgelucht dat ze het rampeiland eindelijk de rug toe konden keren. Over anderhalf uur zouden ze op Curaçao over kunnen stappen op een passagierstoestel van de touroperator.

Een van de transportvliegtuigen kreeg na een kwartier al te kampen met storingen. Motor vier viel uit als gevolg van de inferieure kerosine. De overige tanks waren nog gevuld met eerder geleverde kwaliteitsbrandstof, waardoor het vliegtuig de bestemming toch nog kon bereiken.

De andere Hercules had minder geluk. Beide linker motoren vielen uit door problemen met de brandstofpompen, reden voor de gezagvoerder om terug te keren naar Sint-Maarten. Met de luchthaven in zicht viel ook een van de rechtermotoren nog uit als gevolg van de inferieure brandstof. Met vol gas probeerde de luchtmachtpiloot zijn kist in de lucht te houden, waarbij hij het verlies van hoogte nauwelijks kon afremmen. Vlak voor het strand dreigde het ongelukstoestel neer te storten op de golven in het verlengde van de landingsbaan. Door gunstige wind lukte het nog net het asfalt op tijd te bereiken.

Daar doemde echter meteen een nieuw probleem op. Van enige verkeersleiding was na de orkaan nog geen sprake op de luchthaven. Zo had men de baan niet tijdig vrijgemaakt voor de terugkeer van de C-130. Het mayday-signaal was door niemand ontvangen.

Wegens grote drukte op de luchthaven op het Franse deel van het eiland, had een Amerikaans privétoestel het vliegveld aan de Nederlandse kant gekozen om personeel van de door het noodweer zwaar beschadigde strandvilla van president Trump op te halen. De Beechcraft wilde net weer vertrekken, toen de Hercules binnenkwam op dezelfde baan.

Het Defensie-toestel beschikte niet over voldoende vermogen om nog een doorstart te kunnen maken. Een frontale botsing met het Amerikaanse vliegtuigje was niet meer te vermijden. De rampweek die aanvankelijk nauwelijks menselijke slachtoffers had geëist, kende zo een nog triester einde en een persoonlijk drama voor velen.